منبر چوبی مسجد پاچنارِ وشنوۀ قم

 روستای وشنوه veshnaveh از جملۀ روستاهای تاریخی و کوهستانیِ بخشِ کهک قم است که در 64 کیلومتری جنوب این شهر قرار دارد. در این روستا علاوه بر آثار و محوطه هایی متعلق به دورۀ پارت و ساسانی، بناها و امامزاده هایی از اواسط و اواخر دوران اسلامی وجود دارد. از جمله این بناها مسجد پاچنار وشنوه با منبری چوبی بازمانده از عصر صفوی است. بخش عمده ای از منبر مذکور به دلیل گذشت زمان و نگهداری نامناسب از بین رفته بود، اما خوشبختانه در سال 1387 به همت ادارۀ میراث فرهنگی استان قم مرمت و ترمیم شد. این نوشته با اشاره ای کوتاه به سوابق منابر چوبی در آثار تاریخی ایران، می کوشد با جمع آوری اطلاعات به روش کتابخانه ای و تمرکز بر مشاهده و بررسی مستقیم اثر، ضمن شرح مختصر ساختارِ گره چینی و منبت کاری های منبر به قرائت کتیبه های متنوع و متعدد آن بپردازد؛ کتیبه هایی که به خط ثلث به دو زبان عربی و فارسی ضمن به دست دادن تصویری زیبا، بازتاب دهندۀ سلایق هنری و باورهای اعتقادی آن دوره و آگاهی هایی از هویت بانی و تاریخ ساخت آن است. مهم ترین کتیبۀ منبر که نام بانی و تاریخ ساخت منبر در آن آمده، بر کلاف عرضی سمت راست منبر از بالا به پایین نقر شده است. بر اساس این کتیبه، منبر به همت الخواجه زین الدوله و الدنیا و الدین علی بن سلطان علی در زمان السلطان ابوالمظفر شاه اسماعیل بهادرخان در سال ستۀ عشرین و تسعمائه هجریه (926 ق) به انجام رسیده است.